Organisch 'afval'

Organisch afval bevat een breed scala aan stoffen, waaronder water, koolstofverbindingen, voedingsstoffen en micro-organismen. De exacte samenstelling van organisch afval kan variëren, afhankelijk van de oorsprong en het type afval. Uit bladeren, takken, voedselresten, papier en karton ontstaan complexe organische verbindingen, zoals cellulose, lignine, eiwitten, suikers en vetten.

Wanneer organisch afval wordt gecomposteerd, worden deze organische verbindingen afgebroken door micro-organismen, zoals bacteriën, schimmels en wormen. Hierbij worden voedingsstoffen, zoals stikstof, fosfor en kalium, vrijgegeven die door planten kunnen worden gebruikt om te groeien. Maar ook waardevolle stoffen als enzymen, vitamines en mineralen. Deze stoffen kunnen worden gebruikt voor verschillende toepassingen, zoals het maken van natuurlijke cosmetica of het verrijken van de bodem.

Wel 120 miljoen kilo koffiebonen, 300 miljoen kilo koffiedik en gemiddeld drie koppen koffie per Nederlander per dag. Het wordt in de meeste gevallen verbrand samen met het restafval. Gelukkig is dit afval prima te recyclen. Lever het in: in een kwekerij maken ze een substantie van koffiedik en een aantal andere organische ingrediënten. Daarnaast wordt koffiedik gebruikt om pallets van te maken. Pallets? Ja echt pallets. Het is een mengeling van koffiedik en hout. En er zijn heel veel mogelijkheden voor hergebruik in huis! Koffiedik als plantenvoeding in de tuin. Tegen slakken in de tuin. Tegen katten in de tuin. Koffiedik als geurverdrijver. Als reinigingsmiddel bij aangekoekte pannen. Als scrub. En... koffiedik voor glanzend haar. Zoek het eens op en verduurzaam jouw bakkie!

Kruiden zoals rozemarijn, tijm en oregano kunnen worden gebruikt om smaakvolle kruidenolie te maken. Doe de kruiden in een glazen pot en bedek ze met olijfolie. Laat het geheel een paar weken staan en zeef de olie vervolgens door een kaasdoek.

Groente- en vleesresten kunnen ook worden gebruikt om bouillon te maken. Bewaar de resten in de vriezer totdat je genoeg hebt verzameld, doe ze in een grote pot met water en laat het geheel langzaam sudderen. Zeef de bouillon vervolgens en gebruik deze als basis voor soepen en sauzen.

Ald je de mogelijkheid hebt, en je doet er zelf niks mee, lever dan je organisch afval in. Sommige soorten organisch afval, zoals voedselresten, ook worden gebruikt om biogas te produceren via anaerobe vergisting. Biogas is een hernieuwbare energiebron die kan worden gebruikt voor het opwekken van elektriciteit en warmte. Er zijn verschillende manieren om organisch afval in te leveren, afhankelijk van waar je woont en wat voor soort afval je hebt. Veel gemeenten bieden een organisch afvalinzamelservice aan, waarbij organisch afval wordt opgehaald en naar een composteerfaciliteit wordt gebracht. Informeer bij je gemeente (of zoek op hun website) om te zien of deze service beschikbaar is.

Veel kamerplanten houden van organisch materiaal, zo zorg je ervoor dat ze gezond blijven en goed groeien. Het is een duurzame en natuurlijke manier om je planten te verzorgen. Je kunt bijvoorbeeld gebruikte koffiedik of theebladeren in de potgrond mengen om je planten te voeden. Organisch materiaal zorgt voor een gezonde groei van planten doordat het de bodemstructuur verbetert en voedingsstoffen levert aan de wortels van de plant. Je kunt organisch materiaal toevoegen aan de bodem van je kamerplanten op verschillende manieren:  bijvoorbeeld door gebruikte koffiedik of theebladeren in de potgrond mengen. Dit voegt stikstof toe aan de bodem en helpt bij het voorkomen van schimmelgroei.

Organisch afval zoals groente- en fruitresten, koffiedik, eierschalen en tuinafval kan worden gebruikt om compost te maken. Door dit afval in een compostbak te doen en het regelmatig om te zetten, ontstaat er na verloop van tijd een rijke, voedzame compost die gebruikt kan worden om planten te voeden. 

Begin met het verzamelen van organisch afval:  groente- en fruitresten, koffiedik, theebladeren, eierschalen, bladeren, takjes en gras. Het is belangrijk om in je compostbak een goede balans te vinden tussen 'groen' materiaal (zoals groente- en fruitresten) en 'bruin' materiaal (zoals bladeren en takjes) om een optimale compostering te krijgen. Groen materiaal bevat stikstof en bruin materiaal bevat koolstof.

Na verloop van tijd zal het organische materiaal afbreken en veranderen in compost. Dit kan enkele weken tot enkele maanden duren, afhankelijk van de omstandigheden en het materiaal dat wordt gecomposteerd. De compost kan vervolgens worden gebruikt als voedingsrijke bodemverbeteraar in de tuin.

Wormen eten organisch materiaal en zetten het om in vermicompost, een rijke bodemverbeteraar. Door een wormenbak te maken, kun je organisch afval omzetten in compost met behulp van wormen. Het is een geweldige optie als je niet veel ruimte hebt, omdat wormenbakken compact zijn en binnen kunnen worden gehouden. Wat een wormenbak oplevert is 100% percolaat, de allerbeste voeding voor al je planten, zowel binnen als buiten. Het is ook nog eens heel leuk om te doen. Hoe je een wormenbak maakt?

Kijk dit filmpje van Wim, de Tuincoach! Probeer het eens. 💚 dankjewel 😍🙏

Maak natuurlijke verf: Sommige soorten organisch afval, zoals bietjes of spinazie, kunnen worden gebruikt om natuurlijke verf te maken. Dit is een creatieve manier om afval te verminderen en je kunstprojecten te verrijken. Door het koken van het organisch materiaal in water en het toevoegen van een bindmiddel zoals maïzena of eigeel, kun je kleurrijke en natuurlijke verf maken die veilig is om te gebruiken. Het is een leuke activiteit om samen met kinderen te doen en het bevordert creativiteit en duurzaamheid.

Maak thee van compost: Je kunt compost in een emmer met water doen en het laten trekken om compostthee te maken. Deze thee bevat veel voedingsstoffen en kan worden gebruikt als vloeibare meststof voor planten.